Preguntas frecuentes (versión HTML)

A letra b) do artigo 3.1 da Lei do Imposto sobre as Transaccións Financeiras dispón que estarán exentas do imposto as “adquisicións derivadas dunha oferta pública de venda de accións tal como se define no artigo 35.1 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores, aprobado polo Real decreto Lexislativo 4/2015, do 23 de outubro, na súa colocación inicial entre investidores”.

A referencia ao apartado 1 do artigo 35 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores realízase para os efectos de definición, de maneira que unha oferta pública de venda (ou subscrición de valores) é considerada no devandito apartado 1 como toda comunicación a persoas en calquera forma ou por calquera medio que presente información suficiente sobre os termos da oferta e dos valores que se ofrecen, de xeito que permita a un investidor decidir a adquisición ou subscrición destes valores.

En atención ao exposto, a exención sería tamén aplicable ao resto de supostos regulados nos apartados segundo e terceiro do artigo 35 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores.

Con posterioridade á publicación desta pregunta frecuente, a Lei 5/2021, do 12 de abril, pola que se modifica o texto refundido da Lei de Sociedades de Capital, aprobado polo Real decreto Lexislativo 1/2010, do 2 de xullo, e outras normas financeiras, no que fai ao fomento da implicación a longo prazo dos accionistas nas sociedades cotizadas, adaptou o texto refundido da Lei do Mercado de Valores ao Regulamento (UE) n.º 2017/1129 do Parlamento Europeo e do Consello, do 14 de xuño de 2017, sobre o folleto que debe publicarse en caso de oferta pública ou admisión a cotización de valores nun mercado regulado e polo que se derroga a Directiva 2003/71/CE.

A devandita lei dá nova redacción ao artigo 35 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores, que está en vigor desde o 3 de maio de 2021. A partir desa data, a definición e supostos contidos no artigo 35 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores deben entenderse comprendidos no citado Regulamento (UE) 2017/1129 do Parlamento Europeo e do Consello, do 14 de xuño de 2017, que resulta de directa aplicación.

A referida exención non é aplicable ás adquisicións posteriores das accións por parte dos empregados, aínda que teñan a súa orixe nun plan retributivo da súa empresa.

A base impoñible nese suposto determinarase conforme ao previsto no artigo 5 da Lei do Imposto. A regra de determinación da base impoñible aplicable dependerá da modalidade mediante a que se efectúe a adquisición das accións polo empregado.

Na normativa reguladora dos mercados de valores non se establece previsión algunha que ampare a realización de actividades de creación de mercado por parte de clientes de membros de mercado que utilicen un servizo de acceso electrónico directo proporcionado polo membro. Polo contrario, os devanditos clientes encóntranse sometidos a un control e supervisión pola empresa de servizos de investimento, membro do mercado, que proporciona o devandito servizo.

En consecuencia, non é de aplicación a exención relativa ás actividades de creación de mercado aos clientes dos membros de mercado polo solo feito de que utilicen un servizo de acceso electrónico directo ao mercado proporcionado polo membro.

Cumprindo os requisitos previstos no segundo parágrafo da letra g) do apartado 1 do artigo 3 da Lei do Imposto, enténdense incluídas na exención as adquisicións realizadas por intermediarios financeiros para a cobertura das posicións mantidas como resultado da actividade de “creación de mercado” en instrumentos derivados, incluíndo os extrabolsistas, cuxo subxacente sexan accións suxeitas ao imposto.

Tamén estarán exentas as adquisicións realizadas polos intermediarios financeiros correspondentes ao exercicio ou liquidación de posicións en derivados de que sexan creadores de mercado e cuxas posicións deriven da súa actividade como tal.

A letra e) do apartado segundo do artigo 3 da Lei do Imposto dispón respecto da exención recollida na letra i) do apartado 1 que o adquirente deberá comunicar ao suxeito pasivo que actúe por conta de terceiros ademais dos supostos de feito que orixinan a súa aplicación, a seguinte información: a identificación das entidades afectadas polo proceso de reestruturación empresarial, ou das institucións de investimento colectivo involucradas na fusión ou escisión, canda a autorización da operación pola correspondente autoridade competente.

Débese entender que a referencia á autorización pola autoridade competente circunscríbese ás adquisicións orixinadas por operacións de fusión ou escisión de institucións de investimento colectivo ou de compartimentos ou subfondos de institucións de investimento colectivo efectuadas ao abeiro do previsto na súa correspondente normativa reguladora. A devandita autoridade competente será a CNMV cando se trate de institucións de investimento colectivo españolas.

A comunicación do adquirente ao suxeito pasivo do suposto de feito determinante da exención e da información prevista no apartado 2 do artigo 3 da Lei do Imposto ten por finalidade poñer en coñecemento do suxeito pasivo a existencia dun suposto de exención e xustificar a súa aplicación.

Non obstante, a ausencia da devandita comunicación non impedirá a aplicación da exención polo suxeito pasivo, que poderá utilizar calquera medio de proba admisible en Dereito para acreditar os feitos constitutivos da mesma.

A letra g) do artigo 3.1 da Lei do imposto establece respecto da exención prevista para as adquisicións realizadas no marco das actividades de creación de mercado que, para estes fins, considérase como tales actividades as realizadas por unha empresa de servizos de investimento, unha entidade de crédito, ou unha entidade equivalente dun terceiro país, que sexan membros dun centro de negociación ou dun mercado dun terceiro país cuxo marco xurídico e de supervisión a Comisión Europea declarase equivalente, e que cumpran o resto de requisitos establecidos no devandito precepto.

Conforme co anterior, a entidade de crédito, a empresa de servizos de investimento ou a entidade equivalente dun terceiro país só ten que ser membro dun centro de negociación ou dun mercado dun terceiro país cuxo marco xurídico e de supervisión a Comisión Europea declarase equivalente, sen que os valores cuxa adquisición orixine o dereito á aplicación da exención por creación de mercado teñan que negociarse necesariamente no mercado en que a devandita entidade sexa membro.

.

O Reino Unido deixou de formar parte da Unión Europea o 31 de xaneiro de 2020 e conveu coa Unión Europea o Acordo sobre a retirada do Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda do Norte da Unión Europea e da Comunidade Europea da Enerxía Atómica (Diario Oficial da Unión Europea do 31 de xaneiro de 2020), cuxo artigo 126 establece un período transitorio ou de execución, que finalizou o 31 de decembro de 2020. A partir do 1 de xaneiro de 2021 o Reino Unido é a todos os efectos un terceiro país.

A letra g) do apartado 1 do artigo 3 da Lei do Imposto establece o requisito de que as actividades de creación de mercado realícense por unha empresa de servizos de investimento, unha entidade de crédito, ou unha entidade equivalente dun terceiro país, que sexan membros dun centro de negociación ou dun mercado dun terceiro país cuxo marco xurídico e de supervisión a Comisión Europea declarase equivalente.

En consecuencia, en tanto non se adopte pola Comisión Europea a correspondente decisión de equivalencia non será suficiente coa mera condición de ser membro dun mercado do Reino Unido para poder aplicar a exención prevista para as adquisicións realizadas no marco das actividades de creación de mercado.

O primeiro parágrafo da letra i) do artigo 3.1 da Lei do Imposto establece a exención do imposto das adquisicións ás que sexa susceptible de aplicación o Réxime especial das fusións, escisións, achegas de activos, troco de valores e cambio de domicilio social dunha Sociedade Europea ou unha Sociedade Cooperativa Europea dun Estado membro a outro da Unión Europea regulada no Capítulo VII do Título VII da Lei 27/2014, do 27 de novembro, do Imposto sobre Sociedades.

Para a aplicación da referida exención, non resulta necesaria a aplicación efectiva do citado réxime especial. Abondará que as operacións de reestruturación empresarial, que poden ser realizadas tanto por entidades residentes como por non residentes en territorio español, poidan encadrarse nos supostos de fusión, escisión, achega de activos e troco de valores definidos no capítulo VII do Título VII da Lei 27/2014, do 27 de novembro, do Imposto sobre Sociedades.

A letra b) do artigo 3.1 da Lei do Imposto sobre as Transaccións Financeiras dispón que estarán exentas do imposto as “adquisicións derivadas dunha oferta pública de venda de accións tal como se define no artigo 35.1 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores, aprobado polo Real decreto Lexislativo 4/2015, do 23 de outubro, na súa colocación inicial entre investidores”.

A referencia ao apartado 1 do artigo 35 do texto refundido da Lei do Mercado de Valores debe entenderse realizada ao artigo 2.d) do Regulamento (UE ) 2017/1129 do Parlamento Europeo e do Consello, do 14 de xuño de 2017, sobre o folleto que debe publicarse en caso de oferta pública ou admisión a cotización de valores nun mercado regulado e polo que se derroga a Directiva 2003/71/CE.

Como se sinalou nestas preguntas frecuentes, en primeiro lugar aplicarase a definición contida no devandito precepto para determinar se a oferta de valores pode considerarse como unha oferta pública de venda (ou subscrición de valores), de maneira que unha comunicación a persoas, de calquera forma e por calquera medio, que presente información suficiente sobre os termos da oferta e os valores que se ofertan de xeito que permita a un investidor decidir a adquisición ou subscrición dos devanditos valores, será considerada como oferta pública de valores.

Ademais, é requisito necesario que a oferta pública de venda de accións consista na súa colocación inicial entre investidores, o que esixe que o oferente sexa titular das accións con carácter previo á admisión a negociación das accións da sociedade nun mercado regulado, non adquirindo as accións con posterioridade á admisión a negociación dos valores.

Con esta finalidade, a referida exención non é aplicable ás adquisicións que se deriven dunha revenda ulterior das accións, aínda que a devandita revenda puidese considerarse como oferta pública de valores.

Por último, tal e como como se indicou nestas preguntas frecuentes, cabe sinalar que no caso de accións de sociedades que se admitan a negociación por primeira vez nun mercado regulado como resultado dunha oferta pública de venda non se cumpriría o elemento temporal disposto na letra b) do artigo 2.1 da Lei do Imposto (a sociedade carecería de capitalización bolsista o 1 de decembro do ano anterior á adquisición), polo que as adquisicións derivadas desa oferta pública de venda non estarán suxeitas ao imposto.

A letra h) do artigo 3.1 da Lei do Imposto sobre as Transaccións Financeiras dispón que estarán exentas do imposto as “adquisicións de accións entre entidades que formen parte do mesmo grupo nos termos do artigo 42 do Código de Comercio”.

Da devandita regulación despréndese que a exención é aplicable a toda adquisición a título oneroso de accións suxeitas ao imposto, definidas nos termos do artigo 92 do texto refundido da Lei de Sociedades de Capital e representativas do capital social de sociedades de nacionalidade española, cando se realice entre entidades que formen parte do mesmo grupo, e iso con independencia da residencia destas entidades.

A Lei 12/2022, do 30 de xuño, de regulación para o impulso dos plans de pensións de emprego, polo que se modifica o texto refundido da Lei de Regulación  dos Plans e Fondos de Pensións, aprobado por Real decreto Lexislativo 1/2002, introduciu unha nova exención no Imposto, engadindo unha letra m) ao apartado 1 do artigo 3 da Lei 5/2020 co seguinte contido:

«m) As adquisicións realizadas por Fondos de pensións de Emprego e por Mutualidades de Previsión Social ou Entidades de Previsión Social Voluntaria sen ánimo de  lucro.»

Así mesmo, en relación á forma de acreditación da exención, engadiuse unha letra i) ao apartado 2 do artigo 3, coa seguinte redacción:

«i) Respecto da exención recollida na letra m) do apartado 1, a identificación do Fondo de pensións de Emprego, da Mutualidade de Previsión Social ou da Entidade de Previsión Social Voluntaria.»

Dada a falta de concreción do ámbito de aplicación desta exención, resulta necesario a súa delimitación precisa conforme a unha interpretación integradora, que teña en conta os antecedentes lexislativos, en particular a emenda de que trae causa en cuxa xustificación tómase como referencia as exencións existentes no imposto de transaccións financeiras de Francia e Italia cuxo ámbito se circunscribe a instrumentos de previsión social de ámbito empresarial; o contexto normativo en que esta exención se aproba, que non é outro que unha norma cuxa finalidade principal é o impulso dos plans de pensións de emprego; e por último, o principio de non discriminación aplicable no ámbito do Dereito comunitario.

En coherencia cos criterios expostos, debe entenderse que a exención prevista na letra m) apartado 1 do artigo 3 da Lei do Imposto resulta aplicable ás adquisicións de accións suxeitas ao imposto realizado por:

1. Fondos de pensións de emprego regulado no texto refundido da Lei de Regulación dos Plans e Fondos de Pensións, aprobado polo Real decreto Lexislativo 1/2002, do 29 de novembro, así como por fondos de pensións de emprego regulado na Directiva (UE) 2016/2341 do Parlamento Europeo e do Consello, do 14 de decembro de 2016, relativa ás actividades e a supervisión de fondos de pensións de emprego;
2. Mutualidades de previsión social que, conforme co previsto no artigo 43.1 da Lei 20/2015, do 14 de xullo, de ordenación, supervisión e solvencia das entidades aseguradoras e reaseguradoras, actuen como instrumento de previsión social empresarial; ou
3. Entidades de previsión social voluntaria de modalidade de emprego, definidas no artigo 7 da Lei 5/2012, do 23 de febreiro, sobre Entidades de Previsión Social Voluntaria, da Comunidade Autónoma do País Vasco; 

Por último, cabe subliñar que o requisito de que as mutualidades de previsión social e as entidades de previsión social voluntaria sexan entidades sen ánimo de lucro xa resulta esixible en virtude da normativa que lles resulta aplicable.

Para a declaración destas adquisicións utilizarase a clave M (posición 272 rexistro tipo 2 do anexo informativo) e indicarase “3.1.M” no campo descrición (posicións 406-449 rexistro tipo 2 do anexo informativo).