Saltar ao contido principal

Emprego e salarios nas estatísticas da Axencia tributaria

O pasado martes 14 de novembro publicouse a estatística Mercado de traballo e pensións nas fontes tributarias  correspondentes ao exercicio 2022. Esta estatística explota a información sobre salarios e pensións contidas no modelo de declaración 190 de retencións sobre rendementos do traballo e de actividades económicas, que deben presentar todas as entidades que pagan, entre outras, estas rendas. A declaración, de carácter anual, consiste, basicamente, nunha relación de persoas coas rendas percibidas, as retencións practicadas e as características persoais necesarias para o cálculo desas retencións. Toda esta información permite ter unha fonte única para o estudo do emprego e, particularmente, dos salarios no territorio de réxime fiscal común.

Ademais da esta estatística, a explotación do modelo 190 alimenta outras publicacións da propia Axencia (Mobilidade do mercado de traballo nas fontes tributarias, Series históricas de bases, tipos e impostos reportados ) e operacións estatísticas doutros organismos en colaboración coa Axencia (Indicadores Urbanos, Atlas de distribución de renda dos fogares , panel de fogares, Mostra Continua de Vidas Laborais ).

Existen publicacións da estatística Mercado de Traballo e Pensións no Fuentes Tributario desde o ano 1999, que, enlazadas coas series que publicou nos noventa o Instituto de Estudos Fiscais (precursor deste tipo de análise), poderíanse estender ata 1992. O seguinte gráfico sintetiza o principal resultado da estatística, o salario medio, tanto en euros correntes (a cifra que se pode obter directamente da estatística publicada na web da Axencia), como en termos de capacidade de poder de compra (o salario nominal dividido polo IPC ).

Salario medio anual (2022=100)

A gran vantaxe de dispor dunha fonte como o modelo 190 é que non só se pode analizar unha medida agregada dos salarios como a anterior, senón que permite descender ao máximo de detalle. Ao mesmo tempo que se publica a estatística actualízase o ficheiro Distribución salarios  que contén, como o seu nome indica, a distribución dos salarios por tramos desde o ano 2001. O seguinte gráfico é un exemplo do que se pode encontrar no mesmo.

Número de asalariados por tramos de salario 2001, 2009 e 2022

Para o gráfico seleccionáronse tres anos: o inicial (2001, en azul), o momento en que se acada o máximo de salario real (2009, en gris) e o último período dispoñible (2022, en ouro). No gráfico móstranse os primeiros 399 tramos de salario (os datos ofrécense en tramos de 200 euros, 400 tramos ata 2021 e 1.000 desde 2022).

Destacan varios aspectos neste gráfico. En primeiro lugar, un que é unha das características principais destas distribucións: a elevada acumulación de persoas nos primeiros tramos. Isto explícase porque o modelo recolle os salarios que se percibiron no ano con independencia do tempo traballado; é dicir, que inclúe numerosas persoas que, por diversas circunstancias, non traballaron o ano completo (unha corrección deste efecto pódese encontrar no anexo Módulo salarial ano completo da propia estatística). En segundo lugar, apréciase o progresivo desprazamento á dereita da distribución, típico das variables de tipo nominal (véxase no primeiro gráfico o crecemento do salario medio nominal entre os tres anos seleccionados). E, en terceiro lugar, a granularidad da información de base fai que se observen algúns picos en determinados niveis salariais que, normalmente, teñen que ver con regulacións (por exemplo, salarios ligados a algunhas categorías profesionais). Neste sentido, sobresaen especialmente os dous saltos que se producen na distribución de 2022 arredor do salario mínimo interprofesional, nas súas modalidades de tempo completo e tempo parcial.