Preguntas frecuentes do modelo 289

Se cumpren todos os requisitos do apartado D.8 letra h) da Sección VIII do Anexo do Real decreto 1021/2015, terán a consideración de Entidade Non Financeira (ENF) Activa. Con esta finalidade, pódese considerar que a exención parcial aplicable ás referidas fundacións e asociacións supón o cumprimento do requisito previsto no subapartado ii) do devandito apartado (o anterior é igualmente aplicable con respecto ao subapartado ii do apartado VI.B.4 letra i) do Anexo I do Acordo FATCA entre EUA e España).

a) Cando a entidade titular da conta sexa unha Entidade Non Financeira e achegue unha declaración de residencia fiscal en que o único dato que falte sexa o de se é activa ou pasiva.

Non. A mera ausencia de determinación da condición de activa ou pasiva da entidade non obriga a Institución financeira ao referido bloqueo. Todo iso sen prexuízo de contactar á devandita entidade para que complete a declaración co devandito dato.

b) Cando a persoa que ostente a titularidade ou o control da conta achegue unha declaración de residencia fiscal en que falte o dato do número de identificación fiscal, se foi emitido.

Si. O número de identificación fiscal é un dato esencial da referida declaración e debe constar sempre na mesma, de acordo co previsto no apartado 2 da Sección I do Anexo do   Real decreto 1021/2015. Neste caso, a Institución financeira, ademais de proceder ao bloqueo total da conta, deberá comunicar a mesma en función do país ou xurisdición de residencia fiscal que apareza na declaración (non sendo que coñeza ou poida chegar a coñecer que esta é incorrecta ou non fiable). Todo iso sen prexuízo de contactar á devandita persoa para que complete a declaración co devandito dato.

No caso de que a persoa que ostente a titularidade ou control da conta financeira siga sen achegar a declaración que resulte esixible, a pesar de haberse realizado un bloqueo total da mesma, a Institución financeira deberá comunicar a conta con todos e cada un dos datos que dispoña no devandito momento, mentres se manteña a devandita circunstancia. Todo iso, sen prexuízo de contactar á devandita persoa para que achegue a referida declaración.

Débese comunicar o ingreso bruto total derivado da devandita venda ou amortización de activos financeiros pagos ou anotados na conta, é dicir, polo valor de alleamento ou reembolso obtido, non comunicandose a renda producida pola devandita operación en concepto de intereses.

Non.

Non. Non deberán declararse as contas financeiras cuxo titular sexa unha sociedade de capital cuxo capital social se negocie regularmente nun ou varios mercados de valores recoñecidos ou unha sociedade de capital que sexa unha entidade vinculada dunha sociedade de capital cuxo capital social se negocie regularmente nun ou varios mercados de valores recoñecidos. Todo iso de conformidade coas definicións da Sección VIII do Anexo do Real decreto 1021/2015, en concreto a referida a “persoa suxeita a comunicación de información” dentro do apartado D. Conta suxeita a comunicación de información.

Non, en ningún caso as SGIIC deben considerarse entidades declarantes do modelo 289 en relación coa información das participacións nos Fondos de Investimento que xestionan.

Son os propios Fondos de Investimento os que deben ser consideradas entidades declarantes do modelo 289 (Reporting FI) en relación coa información das súas participacións.

As SGIIC poden realizar a mera presentación do modelo 289, en representación dos Fondos de Investimento, naqueles casos en que teñan a condición de apoderada electrónica do correspondente Fondo de Investimento ou de colaborador social, aínda que, como se indicou, nestes supostos a entidade que debe figurar como declarante será, en todo caso, o correspondente Fondo de Investimento.

Non é posible o agregamento de fondos por países, xa que conforme ao CRS ten que figurar como declarante o fondo, non a sociedade xestora.

Non. As normas para o agregamento do saldo de contas non se aplican a aquelas que están excluídas do concepto de conta financeira.

No caso de contas conxuntas, a afectos de declarar o saldo da conta no modelo 289, atribuirase a cada titular o saldo ou valor total da conta financeira conxunta ao final do ano natural considerado. Tamén é aplicable para os efectos de agregamento de saldos, tal e como se recolle nos puntos 1 e 2 do apartado C da Sección VII do Anexo I do Real Decreto1021/2015, do 13 de novembro, agregamento utilizado para determinar se se supera ou non os limiares establecidos no devandito Anexo.

Non deberá incluírse no modelo 289 a información relativa aos demais titulares das contas conxuntas declaradas respecto dos que non deba informarse en aplicación do que se establece no Real Decreto1021/2015, do 13 de novembro.

A Institución financeira pode basearse na declaración de residencia fiscal do cliente non sendo que coñeza, ou poida chegar a coñecer que é incorrecta ou non fiable. A OCDE habilitou un portal sobre intercambio automático de información en que se pode consultar a información de cada país en relación á emisión, obtención e se é o caso, estrutura e funcionamento do NIF correspondente (http://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/crs-implementation-and-assistance/tax-identification-numbers/#d.en.347759 ).

Considérase que a Institución financeira coñece, ou pode chegar a coñecer que unha declaración de residencia fiscal é incorrecta ou non fiable se non contén NIF e a información que consta no portal indica que o país en cuestión emite NIF a todos os seus residentes fiscais. Aínda que a Institución financeira non está obrigada a cotexar o formato e outras especificacións do NIF coa información que aparece no referido portal, pode levar a cabo o devandito comprobación ao obxecto de reforzar a calidade da información que comunica e minimizar as cargas administrativas derivadas dun requirimento posterior por comunicar un NIF incorrecto (por exemplo, mediante o uso de programas que permitan unha comprobación da estrutura do devandito NIF).

Si. O devandito compromiso debe formar parte do contido da declaración de residencia fiscal.

A Institución financeira pode establecer periodicamente (por exemplo, anualmente) instrucións internas e formación a aqueles empregados que poidan ser considerados xestores persoais, incluíndo o arquivo das respostas de cada xestor persoal afirmando que son conscientes das súas obrigas e da forma de comunicar calquera coñecemento de feito da residencia fiscal das persoas titulares das contas que teñan asignadas.

Non existe ningunha limitación específica. En calquera caso, a responsabilidade do correcto cumprimento das devanditas obrigas recae sobre as Institucións financeiras obrigadas a comunicar información e tanto estas como os terceiros aos que recorran deben estar en disposición de poder cumprir coa obriga prevista no apartado 6 da Disposición adicional vixésimo segunda da Lei 58/2003 Xeral Tributaria.

Non. Unha entidade cuxa renda bruta é atribuíble principalmente ao investimento, reinvestimento ou negociación directa en bens inmobles non é unha Entidade de Investimento, con independencia de que sexa xestionada profesionalmente por outra entidade, xa que os bens inmobles non teñen a consideración de activos financeiros.

Se, pola contra, unha entidade (entidade A) participa noutra entidade (entidade B) que inviste directamente en bens inmobles, esta participación terá a consideración de activo financeiro e a renda bruta atribuíble á devandita participación terá que ser tida en conta para os efectos de determinar se a entidade A cumpre cos criterios para ser considerada como Entidade de Investimento (Sección VIII, apartado A.6 a) iii) ou apartado A.6 b) do Anexo do Real decreto 1021/2015).

Si. O requisito de xestión ao que fan referencia os mencionados preceptos inclúe tamén os casos en que unha entidade ten a facultade discrecional de xestionar os activos (na súa totalidade ou en parte) doutra entidade pero non xestiona á entidade en si mesmo.

Si

O feito de que non se xerase renda pasiva co activo durante o período correspondente non é incompatible con que a tenza do mesmo teña por obxecto a xeración de renda pasiva. O relevante é que o activo sexa de tal natureza que xere ou poida xerar renda pasiva. Por exemplo, o saldo nunha conta corrente ten que considerarse como activo que xera renda pasiva ou cuxa tenza ten por obxecto a xeración de renda pasiva (interese) incluso no caso de que realmente non xere a devandita renda.

Tecnicamente a etiqueta pode ser opcional (ao supor unha elección entre un tipo ou outro de información, de varias opcións posibles), pero si legalmente esíxese que a devandita información se consigne no Modelo 289, a institución financeira ten que cubrir o Modelo coa información que teña sobre ese campo de información, en todo caso. É dicir, se dispón dela , non pode optar entre declarara ou non.

O artigo 5 do Real decreto 1021/2015, do 13 de novembro, establece a información que hai que subministrar para cada unha das contas suxeitas a comunicación de información, sendo o Anexo III da Orde HAP/1695/2016, do 25 de outubro, pola que se aproba o modelo 289, de declaración informativa anual de contas financeiras no ámbito da asistencia mutua, e pola que se establecen outras normas tributarias, o que detalla o contido da información que deberá conter o Modelo 289. Por exemplo, debe achegarse o tipo de número de conta, aínda que sexa unha información que no Modelo 289 correspóndese cunha etiqueta opcional.

Non. O número de identificación fiscal que se ten que obter e incluír no Modelo 289 (dentro do campo TIN) é o emitido pola xurisdición da súa residencia e non o TIN atribuído polas autoridades españolas (o NIF).

Polo tanto, os TIN que teñen que cubrirse no modelo 289, ao ser os emitidos polo país ou xurisdición da persoa ou entidade non residente en España, teñen que axustarse á estrutura establecida no devandito país ou xurisdición.

Con esta finalidade, pode acceder aos portais de consulta da información de cada país con relación á emisión, obtención e, se é o caso, estrutura e funcionamento do TIN correspondente, a través do apartado “Portais web para validacións de TIN (NIF)” do Modelo 289 que se encontra na Sede Electrónica da AEAT, cuxo ligazón é:

https://sede.agenciatributaria.gob.es/Sede/gl_es/procedimientoini/GI42.shtml

Non.

De acordo co apartado 2 letra d) da Sección I do Anexo do Real decreto 1021/2015, a declaración de residencia fiscal (declaración do titular) debe conter o NIF. Polo tanto, para os efectos do cumprimento da obriga do artigo 3 do Real decreto 1021/2015, a determinación da residencia fiscal das Persoas que exercen o control mediante unha declaración deste tipo require que a Institución Financeira obteña o NIF (se foi emitido).

Para cubrir a información relativa ao enderezo de persoas ou entidades non residentes en España, a institución financeira ten que proceder da seguinte maneira, con independencia que a mesma consígnese en formato libre ou estruturado:

• Ten que cubrir o enderezo correcto na xurisdición en que é residente##1## en aplicación das regras de dilixencia debida.

• Cubrirase sempre con datos correctos que se correspondan co enderezo completo facilitado por quen ostente a titularidade ou o control de determinadas contas financeiras.

• Polo tanto, non teñen que incluírse caracteres alfanuméricos ou palabras (***, 000, zzzz, nnn, entre outros) que non constitúan ou formen parte do enderezo real do titular ou persoa que exerce o control.

A obriga de achegar información relativa ao enderezo establécese no artigo 5.1 a) do Real decreto 1021/2015, do 13 de novembro, debendo achegarse o domicilio asociado a cada unha das contas suxeitas a comunicación de información. O detalle concreto da información a achegar encóntrase no número 18 do Anexo III da Orde HAP/1695/2016. Tal como se indica no Manual técnico para a presentación do Modelo 289, esta información deberase consignar:

• En formato estruturado, a través dos campos establecidos ao respecto, ou ben 

• En formato libre, de non ser posible o formato estruturado ou cando os campos deste último non reflictan toda a casuística do enderezo no país de residencia da persoa ou entidade non residente en España que ostente a titularidade ou control

O Manual técnico para a presentación do Modelo 289, que ten á súa disposición na Sede Electrónica da AEAT dentro do apartado "Información sobre a presentación mediante Web Service do Modelo 289", resulta accesible mediante a seguinte ligazón:

https://sede.agenciatributaria.gob.es/Sede/gl_es/procedimientoini/GI42.shtml

De acordo cos Comentarios do Estándar común de comunicación de información da OCDE, non existe unha obriga xeral de levar a cabo unha busca manual deste tipo. O requisito xeral neste procedemento é que o domicilio estea baseado en probas documentais. Se a Institución financeira conservou unha anotación da proba documental en que se basea o domicilio ou ten políticas e procedementos en vigor para asegurar que o domicilio actualizado é o mesmo que o domicilio que aparece na proba documental proporcionado, haberá cumprido co requisito de  que o domicilio estea baseado en probas documentais.

Si. Pode darse o caso de que a Institución Financeira teña dous domicilios que cumpran cos requisitos deste procedemento, por exemplo no caso de que o titular da conta traballe e viva unha metade do ano no país estranxeiro A e outra metade do ano no país  estranxeiro B. Neste caso poderíase solicitar unha declaración de residencia do titular da conta ou poderíase considerar que o titular da conta é residente fiscal dos dous países A e B. 

O esquema para a presentación do modelo 289 CRS, baseado no esquema da OCDE, está preparado para declarar varia residencial fiscal, se cómpre.

A Institución financeira non está obrigada a proporcionar asesoramento fiscal aos seus clientes ou a realizar unha análise legal para verificar a razonabilidad da declaración de residencia fiscal. A Institución financeira pode basearse na declaración de residencia fiscal do cliente non sendo que coñeza, ou poida chegar a coñecer que é incorrecta ou non fiable (test de “razonabilidad”), o cal está baseado na información obtida con motivo da apertura da conta, incluído calquera documento solicitado en aplicación dos procedementos previstos conforme á Lei 10/2010, do 28 de abril, de prevención do branqueo de capitais e do financiamento do terrorismo e a súa normativa de desenvolvemento.

Nos Comentarios do Estándar común de comunicación de información da OCDE pódense encontrar exemplos da aplicación do test de “razonabilidad”.

As declaracións de residencia fiscal deben cumprir os requisitos previstos no apartado 2 da Sección I do Anexo do Real decreto 1021/2015. No referente á forma en que se deben realizar, de acordo co devandito precepto admítese calquera, incluíndo as canles electrónicas e telefónicas, desde que a Institución financeira teña e garde constancia do seu contido e data de emisión e poida acreditar que foi efectuada polo titular da conta ou por quen o represente para estes fins.

Non, a entidade financeira debe avaliar a declaración recibida dun titular con todos os medios ao seu alcance, de maneira que poida acadar unha axeitada seguridade de que queda acreditada a validez e razonabilidad da declaración.

Neste sentido, o cherna feito de que unha entidade conste na lista de FATCA GIIN (Global Intermediary Identification Number) non pode considerarse proba suficiente da condición do titular da conta como institución financeira.

O Apartado A da Sección VII do Real decreto 1021/2015, do 13 de novembro establece que ao aplicar os procedementos de dilixencia debida, debe terse en conta que  « Cando as institucións financeiras obteñan declaracións do titular ou probas documentais, respecto das que coñezan, ou poidan chegar a coñecer que son incorrectas ou non fiables, non poderán basearse nelas ao obxecto de determinar a condición do cliente e deberán pedir unha nova declaración do titular ou documentación adicional que xustifique a súa condición.

Si, nos supostos e coas condicións descritas no apartado B.6 da Sección III do Anexo I “Normas de dilixencia debida”, do Real decreto 1021/2015.

Desta forma, se a Institución financeira dispón das declaracións e / ou probas documentais descritas no citado apartado B.6 da Sección III do Anexo, a residencia fiscal que destas resulte será a que prevaleza, en lugar de que resultase de aplicar o sistema de indicios do apartado B.2 da devandita Sección III, baseada nos datos de que dispoña a Institución Financeira nos seus arquivos electrónicos.

O anterior tamén resulta de aplicación para os Procedementos de revisión reforzada das contas de maior valor, nos termos do apartado C.5.b) da Sección III.

Adicionalmente, no suposto de que o único país de residencia fiscal resultante fóra España, lémbrase que, en ningún caso, incluiranse no modelo 289 contas financeiras cuxa titularidade se ostente por persoas cuxo único país de residencia fiscal sexa España.

Os supostos e condicións que prevé o apartado B.6. da Sección III do Anexo I do Real decreto 1021/2015, dependen do tipo de indicio de que se dispoña, esixindose, nuns casos, un único tipo de documento de entre os que sinala o Real decreto ou, noutros supostos, unha combinación de documentos. Desta maneira, a Institución financeira non terá que tratar ao titular da conta como residente fiscal no país ou xurisdición que resulte do sistema de indicios (apartado B.2) se :

1. A información do titular da conta inclúe un enderezo postal ou un domicilio actualizado nese país ou xurisdición, un ou varios números de teléfono nese país ou xurisdición (e ningún número de teléfono en España), ou ordes permanentes (relativas a contas financeiras distintas de contas de depósito) de transferencia de fondos a unha conta aberta nese país ou xurisdición, e a institución financeira obtén, ou revisou previamente e conserva nos seus arquivos:

   1. Declaración do titular da conta do seu país (é) ou xurisdición (é) de residencia fiscal que non inclúa ese país ou xurisdición, E

   2. Proba documental que confirme o ou os países ou xurisdicións de residencia fiscal incluídos na devandita declaración.

2. A información do titular da conta inclúe un poder notarial de representación ou unha autorización de sinatura vixentes a favor dunha persoa domiciliada nese país ou xurisdición, e a institución financeira obtén, ou revisou previamente e conserva nos seus arquivos:

   1. Declaración do titular da conta do seu país (é) ou xurisdición (é) de residencia fiscal que non inclúa ese país ou xurisdición, Ou

   2. Proba documental que determine a (s) residencia (s) fiscal do titular da conta que sexa (sexan) distinta (s) da dese país ou xurisdición.

Non se entenderá cumprido o devandito requisito cando o titular, para proceder á apertura da conta, estea obrigado a achegar á Institución financeira información nova, adicional ou modificada acerca do mesmo como consecuencia dunha obriga legal, reguladora, contractual ou similar. (Ver Comentario 82 da Sección VIII do Estándar común de comunicación de información da OCDE).

Non.

Á hora de consignar ou non dito valor no Modelo 289, ten que terse en conta que:

• O número de conta non se limita aos códigos IBAN ou ISIN, senón que pode ser distinto en función da categoría de conta financeira de que se trate.
• Só no caso de que a institución financeira non dispoña de ningún identificador único, equivalente funcional ou numeración que lle permita identificar a conta financeira declarada, deberá consignar os caracteres "NANUM".
• Se se consignou “NANUM” por ter a información agregada por cliente nas súas bases de datos, a institución financeira deberá achegar os números identificativos das contas individualmente consideradas ao non ser correcta este agregamento de acordo coa normativa aplicable.

En definitiva, o uso do valor “NANUM”, ten que considerarse excepcional, consignandose unicamente naqueles casos en que a institución financeira non dispoña do código de identificación da conta financeira en cuestión.

A base normativa do anterior encóntrase nos seguintes apartados:

O artigo 5.1.b) do Real decreto 1021/2015, do 13 de novembro, polo que se establece a obriga de identificar a residencia fiscal das persoas que ostenten a titularidade ou o control de determinadas contas financeiras e de informar acerca das mesmas no ámbito da asistencia mutua, ao determinar a información que ten que subministrarse respecto de cada unha das contas que se declaren, entre outra, inclúe a seguinte: "b) O número de conta."

Do mesmo xeito, a Orde HAP/1695/2016, do 25 de outubro, pola que se aproba o modelo 289, de declaración informativa anual de contas financeiras no ámbito da asistencia mutua, e pola que se modifican outras normas tributarias, no Anexo III, apartado 7, dentro do contido da declaración inclúese:

"7. Número de conta, indicando se se trata dun código IBAN ou outro número de conta bancaria, un código ISIN ou outro número de identificación de valores ou trátase doutro identificador, como por exemplo o número de referencia dun contrato de seguro. Cando a conta financeira declarada dispoña dun código IBAN ou ISIN, o mesmo deberá ser consignado no modelo 289."

Por número de conta enténdese, tal e como se recolle no apartado E da Sección VIII do Anexo do Real decreto 1021/2015:

"6. Por "número de conta" enténdese o número de identificación asignado pola institución financeira para distinguira doutras contas abertas na mesma, incluíndose no devandito termo un elemento funcional equivalente.

Polo tanto, o número de conta non se limita aos códigos IBAN ou ISIN, senón que pode ser distinto en función da categoría de conta financeira, e só no caso de que non se dispoña de ningún identificador único da conta financeira declarada, deberá consignar os caracteres "NANUM" (non account number).

Segundo a Disposición adicional segunda do Real decreto 1021/2015 as súas normas deben interpretarse de conformidade cos Comentarios da OCDE ao Modelo de Acordo para a Autoridade Competente e ao Estándar común de comunicación de información, en cuxo Anexo 3 "Guía de usuario do Estándar Común de Informe", apartado IVd. Account Number (Número de conta) se específica:

"Deberase proporcionar o número de conta utilizado pola Institución Financeira para identificar a conta en cuestión. Se a Institución Financeira non posúe un número de conta, proporcionarase o equivalente funcional que utiliza a devandita institución para identificar a conta. Obrigatorio para institucións financeiras que posúan número de conta (incluídos identificadores alfanuméricos).

Por exemplo: O número de conta pode ser o dunha Conta de Custodia ou o dunha Conta de Depósito; ii) o código (ISIN ou outro) relacionado cunha Participación en Débeda ou en Capital (no caso de non estar mantida nunha Conta de Custodia), ou iii) o código de identificación dun Contrato de Seguro con Valor en Efectivo ou dun Contrato de Anualidades.

En casos excepcionais, cando non exista un sistema de numeración de contas, utilizarase "NANUM" para indicar a ausencia do número de conta, xa que se trata dun elemento de Validación. Este formato de número de conta é o mesmo que o contemplado por FATCA e pode utilizarse tanto en números de conta estruturada como en formato libre. Así mesmo, poderá incluírse neste campo un identificador de conta non estándar ou un número de contrato de seguro."

Finalmente, no suposto de que non facilitasen un número de conta por presentar a información agregada por cliente, de conformidade coa normativa aplicable, deberían achegar os números identificativos das contas individualmente consideradas, non sendo correcta o agregamento por clientes.

Un número substancial de xurisdicións ofrecen esquemas de "Cidadanía por Investimento" (CBI) e "Residencia por Investimento" (RBI) e permiten que individuos estranxeiros obteñan dereitos de cidadanía ou de residencia temporal ou permanente sobre a base de investimentos locais.

Os esquemas de CBI / RBI pódense utilizar indebidamente para socavar os procedementos de dilixencia debida de CRS. Isto pode dar lugar a informes inexactos ou incompletos segundo o CRS, en particular cando non todas as xurisdicións de residencia fiscal revélanse á Institución Financeira.

Tal escenario podería xurdir cando unha persoa non reside realmente ou non só na xurisdición de CBI / RBI, senón que se declara residente con fins fiscais só na devandita xurisdición e proporciónalle á súa institución financeira a documentación de apoio emitida baixo o esquema de CBI / RBI (por exemplo, un certificado de residencia, documento de identidade ou pasaporte).

Non todos os esquemas RBI / CBI presentan un alto risco de ser utilizados para eludir o CRS. Os esquemas que potencialmente son de alto risco para estes propósitos son aqueles que lle dan ao contribuínte acceso a un tipo impositivo de ingresos persoais de menos do 10 %en activos financeiros extraterritoriais e non requiren unha presenza física significativa de, polo menos, 90 días na xurisdición que ofrece o Esquema CBI / RBI.

Cando os esquemas de CBI/RBI cumpran ambos os dous criterios, pero a documentación de residencia proporcionada aos solicitantes seleccionados estea claramente identificada como emitido baixo o esquema CBI/RBI respectivo, a devandita documentación de residencia específica só debe percibirse como potencialmente de alto risco no contexto dos procedementos de dilixencia debida do CRS , e estar suxeita ás orientacións adicionais para as institucións financeiras, que se detallan a continuación.

Estes esquemas e a documentación de residencia correspondente enuméranse na seguinte táboa.

Baixo a Sección VII do CRS , unha institución financeira non pode confiar nunha autocertificación ou evidencia documental se a institución financeira sabe ou ten razóns para saber, que a autocertificación ou evidencia documental é incorrecta ou non é confiable. O mesmo aplícase con respecto ás contas preexistentes de alto valor en que un xerente de relacións ten coñecemento real de que a autocertificación ou a evidencia documental son incorrectas ou pouco confiables.

Ao determinar se unha institución financeira ten motivos para saber que unha autocertificación ou evidencia documental é incorrecta ou pouco confiable, debe ter en conta toda a información relevante dispoñible para a institución financeira, incluídos os resultados da análise de risco CBI / RBI da OCDE. Como resultado, cando, tendo en conta toda a información relevante, os feitos e circunstancias levarían a Institución Financeira a ter dúbidas sobre a (s) residencia (é) impositiva (s) dun Titular de Conta ou da Persoa que exerce o control da mesma, debería tomar as medidas axeitadas para determinar a residencia de tales persoas.

Na medida en que a dúbida estea relacionada co feito de que o titular da conta ou a persoa que exerce o control da mesma acredita a súa residencia nunha xurisdición que ofrece un esquema de CBI /RBI potencialmente de alto risco, as institucións financeiras poden considerar propor máis preguntas, entre elas:

• Obtivo os dereitos de residencia baixo un esquema CBI / RBI?
• Ten dereitos de residencia nalgunha outra xurisdición (s)?
• Pasou máis de 90 días noutras xurisdicións durante o ano anterior?
• En que xurisdición (s) presentou as súas declaracións de impostos persoais durante o ano anterior?

As respostas ás preguntas anteriores deben axudar as institucións financeiras a determinar se a autocertificación proporcionada ou a evidencia documental é incorrecta ou non é confiable.

En ningún caso incluiranse no modelo 289 contas cuxa titularidade ou control osténtese por persoas cuxa única xurisdición de residencia fiscal sexa España, incluso aínda que se trate de contas non documentadas respecto das que a institución financeira deba ou poida coñecer que a titularidade ou o control das devanditas contas corresponde a un residente fiscal en España.

Non. Segundo a definición contida no punto 5 do apartado D da Sección VIII do Anexo I do Real Decreto1021/2015, por «persoas que exercen o control enténdese as persoas físicas que controlan unha entidade». Polo tanto, non poderá identificarse unha entidade como persoa que exerce o control no suposto indicado.

Para o caso de que exista máis dunha persoa que exerce o control (ou controlling person) para unha mesma conta-titular e xurisdición, teñen que terse en conta dous aspectos:

1. O esquema esixe que todos os controlling persons declárense no mesmo DocRefId da conta-titular, empregando, para iso, tantas etiquetas como controlling persons teña. É dicir, non deben incluírse tantos rexistros (DocRefId) como distintos controlling persons correspóndanse cun mesmo titular, conta e xurisdición.

2. Na etiqueta de cada controlling person SÓ teñén quese incluír os datos dese controlling person, non os do resto. É dicir, cada etiqueta limítase a un único controlling person.

Para coñecer o detalle técnico de como ten que declararse o anterior, consultese o apartado Especificación funcional da mensaxe de presentación do Manual técnico de presentación do modelo 289, dispoñible na Sede electrónica da AEAT.

Nos casos en que nos encontremos ante unha “conta financeira non documentada” procederase a indicar todos os datos de que dispoña a institución financeira no devandito momento, mentres se manteña a devandita circunstancia. En ningún caso incluiranse no modelo 289 contas cuxa titularidade ou control osténtese por persoas cuxa única xurisdición de residencia fiscal sexa España.   

Isto aplicarase con carácter xeral e concretamente nos seguintes casos:

• Contas preexistentes de menor valor de persoas físicas (apartado B.5 da Sección III do Anexo do Real decreto 1021/2015): Se a institución financeira non aplica o procedemento do domicilio e o único indicio descuberto no procedemento de busca electrónica para determinar a residencia fiscal foi unha instrución para a retención de correspondencia ou un enderezo para a recepción de correspondencia, sempre que, posteriormente, tampouco fóra posible obter indicio algún coa busca en papel e non prospere o intento de obter do titular da conta unha declaración ou probas documentais para determinar a súa residencia fiscal. Este procedemento deberá repetirse cando haxa un cambio de circunstancias ou cando a conta adquira a condición de conta de alto valor. Non obstante, terase que declarar a conta con toda a información de que se dispoña todos os anos mentres se manteñan estas circunstancias.

• Contas preexistentes de maior valor de persoas físicas (apartado C.5 c) da Sección III do Anexo do Real decreto 1021/2015): Cando o único indicio descuberto na revisión reforzada destas contas para determinar a residencia fiscal do seu titular foi unha instrución para a retención de correspondencia ou un enderezo para a recepción de correspondencia sempre que, posteriormente, tampouco fóra posible obter unha declaración ou probas documentais para determinar a súa residencia fiscal. A institución financeira deberá aplicar cada ano os procedementos de revisión reforzada do Real decreto ata que a conta pase a estar documentada. Non obstante, terase que declarar a conta con toda a información de que se dispoña todos os anos mentres se manteñan estas circunstancias.

• No caso de que no último día do ano natural considerado, unha conta encóntrese bloqueada en aplicación do apartado 5 da Disposición Adicional vixésimo segunda da Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria e sempre que non se dispoña de información relativa ao país de residencia da persoa que ostente a titularidade ou control da conta, todo iso e sen prexuízo de que a institución financeira continúe tratando de obter as declaracións que resulten esixibles.

A conta non deberá declararse no Modelo 289 se se aprecian que concorren os requisitos esixidos polo Real decreto 1021/2015, do 13 de novembro, para considerara como unha das contas excluídas definidas no apartado C.17 da Sección VIII do Anexo I

Desta forma, na letra d) do apartado C.17 da Sección VIII do Anexo I, considérase como conta excluída “unha conta mantida unicamente polo caudal sucesorio se a documentación desa conta inclúe unha copia do testamento ou do certificado de defunción do causante .”

Teñase en conta o indicado, ademais, no número 92 dos Comentarios á Sección VIII do Estándar común de comunicación de información (CRS),:

92 Conforme ao disposto o en subapartado C (17) (d), unha conta relacionada unicamente coa sucesión dunha persoa física pode ser unha Conta Excluída se a documentación desa conta comprende unha copia do testamento ou o certificado de defunción do falecido . Para tal fin, a Institución Financeira Suxeita a Reportar deberá considerar que esa conta conserva o estatus de que gozaba con anterioridade ao deceso do Titular da Conta da mesma ata agora en que se obteña copia da citada documentación. Para determinar que enténdese por «sucesión», cabe remitirse á lexislación específica neste ámbito en cada xurisdición pola que se rexen a transmisión ou herdanza de dereitos e obrigas en caso de defunción (tales como as normas de sucesión a título universal).

Poderá acceder aos devanditos Comentarios a través do apartado “Información adicional sobre o CRS na OCDE ”que ten á súa disposición na Sede Electrónica da OCDE.

En definitiva, as contas financeiras de clientes falecidos deberán incluírse no Modelo 289 se non concorren os requisitos arriba descritos.

Si, é obrigatorio.

Como consecuencia da modificación do artigo 4 do RD 1021/2015, do 13 de novembro (RD de CRS), modifícase tamén a Orde HAP/1695/2016, do 25 de outubro, do modelo 289, para recoller a obriga de presentación da declaración informativa modelo 289 incluso nos casos de inexistencia de contas a informar por parte da institución financeira obrigada a declarar tras a aplicación das normas de dilixencia debida.

Nestes novos supostos de declaración de contas sen comunicar, o contido do modelo 289 limítase aos conceptos comprendidos nos números 1 a 5 do Anexo III da Orde HAP/1695/2016, así como do novo concepto introducido mediante a presente orde “6.2. Declaración sen contas que comunicar” (*).

Para facilitar a presentación do modelo 289 “sen contas que comunicar”, habilitouse un sinxelo Formulario que estará dispoñible na Sede Electrónica.

Non obstante, esta presentación tamén pode facerse mediante o Servizo Web xa habilitado. Máis información: 

https://sede.agenciatributaria.gob.es/Sede/gl_es/procedimientoini/GI42.shtml

De conformidade co que se dispón no artigo 5.1 d) do Real decreto 1021/2015, do 13 de novembro, polo que se establece a obriga de identificar a residencia fiscal das persoas que ostenten a titularidade ou o control de determinadas contas financeiras e de informar acerca das mesmas no ámbito da asistencia mutua, entre a información a subministrar correspondente a cada unha das contas suxeitas a comunicación de información débese incluír  o saldo ou valor da conta ao final do ano natural considerado. Tratandose dun contrato de seguro con valor en efectivo ou dun contrato de anualidades, tomarase o valor en efectivo ou o valor de rescate.

Sen prexuízo de como debe determinarse o valor en efectivo de acordo coa definición prevista na Sección VIII.C.8 do Anexo do Real decreto 1021/2015, conforme á Sección VIII. C. 6 e 8 do citado real decreto, tanto no contrato de anualidades como no contrato de seguro con valor en efectivo, aos efectos de calcular o saldo ou valor da conta financeira, a institución financeira obrigada a comunicar información poderá utilizar, se é o caso, o valor de capitalización ou o valor de rescate ao que se refire a Orde EHA/3481/2008, do 1 de decembro, pola que se aproba o modelo 189 de declaración informativa anual acerca de valores, seguros e rendas.

Con esta finalidade, a Lei 11/2021, do 9 de xullo, de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal, de transposición da Directiva (UE) 2016/1164, do Consello, do 12 de xullo de 2016, pola que se establecen normas contra as prácticas de evasión fiscal que inciden directamente no funcionamento do mercado interior, de modificación de diversas normas tributarias e en materia de regulación do xogo , modificou o artigo 17 da Lei 19/1991, do 6 de xuño, do Imposto sobre o Patrimonio, relativo a Seguros de vida e rendas temporais ou vitalicias ao que se remite a Orde EHA/3481/2008, de acordo coa seguinte redacción que deberá tomarse en consideración, se é o caso, para os efectos de determinar o valor de rescate ou de capitalización:

Un. Os seguros de vida computaranse polo seu valor de rescate no momento da devindicación do Imposto.

Non obstante, nos supostos en que o tomador non teña a facultade de exercer o dereito de rescate total na data de devindicación do imposto, o seguro computarase polo valor da provisión matemática  na citada data na base impoñible do tomador.

O que se dispón no parágrafo ##1##anterior non se aplicará aos contratos de seguro temporal que unicamente inclúan prestacións no caso de falecemento ou invalidez ou outras garantías complementarias de risco.##2##

Dous. As rendas temporais ou vitalicias, constituídas como consecuencia da entrega dunha capital en diñeiro, bens mobles ou inmobles, deberán computarse polo seu valor de capitalización na data da devindicación do Imposto, aplicando as mesmas regras que para a constitución de pensións establécense no Imposto sobre Transmisións Patrimoniais e Actos Xurídicos Documentados.

Non obstante, cando se perciban rendas, temporais ou vitalicias, procedentes dun seguro de vida, estas computaranse polo valor establecido no apartado Un deste artigo."

Non. O importe do campo “Entrada de fondos" do modelo 291 (declaración informativa anual do Imposto sobre a Renda de non Residentes. Contas de non residentes sen establecemento permanente ) non se corresponde co que ten que declararse no campo "Intereses" do Modelo 289.

Isto débese a que o campo "Entradas de fondos" defínese no modelo 291 como o importe total anual por suma de apuntamentos ao ter que a conta ou suma de aboamentos, o cal non se corresponde, estritamente, co concepto de intereses, ao ser estes o importe bruto total en concepto de intereses pagos ou anotados en cada caso na conta (ou en relación coa conta) durante o ano natural.

Si.

O apartado 7 da Disposición adicional 22ª da Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria establece unha obriga de comunicación entre partes (declarantes e declarados), dispondo o seguinte:

“Toda institución financeira obrigada a comunicar información conforme ao que se dispón na presente disposición deberá comunicar a cada persoa física suxeita a comunicación de información, que a información sobre ela obxecto da devandita obriga de comunicación será comunicada á Administración tributaria e transferida ao Estado membro que corresponda de acordo coa Directiva 2011/16/UE e os acordos internacionais indicados na presente disposición. A devandita comunicación debe realizarse antes do 31 de xaneiro do ano natural seguinte ao primeiro ano en que a conta sexa unha conta suxeita a comunicación de información. Así mesmo, a institución financeira facilitará á persoa física con suficiente antelación toda a información que esta teña dereito a recibir para que poida exercer o seu dereito á protección dos seus datos persoais e, en calquera caso, antes de que a información por ela recompilada sexa fornecida á Administración tributaria”.