As estatísticas tributarias que se foron publicando nas últimas semanas pechan os datos do primeiro trimestre do ano e permiten facer unha primeira valoración da evolución da economía nese período. O conxunto de gráficos que acompañan estas liñas ilustran os principais resultados.

O trazo máis novo e destacado da conxuntura recente é o repunte que se produciu na actividade real durante o primeiro trimestre. Como se aprecia no Gráfico 1, que recolle os resultados do informe mensual de vendas, emprego e salarios das Grandes Empresas  e do trimestral de vendas, emprego e salarios das Grandes Empresas e das pemes societarias, as vendas en termos reais medraron no devandito trimestre en contraste coa tendencia desacelerada que mostraran en todo o ano 2023. Xa había signos deste repunte nos datos que se foron coñecendo a final dese ano grazas ás notas semanais que informan sobre a evolución das vendas diarias nas empresas acollidas ao Sistema Inmediato de Información (SII) do IVE. Tamén se podía advertir a mellora na nova estatística (Avance de Vendas Interiores en Grandes Empresas e Pemes ) que utiliza igualmente a información do SII , pero agora coa perspectiva engadida das empresas que compran ou venden a esas empresas. Desta forma o colectivo de que se dispón de información amplíase desde as, aproximadamente, 75 mil empresas incluídas no SII a toda a poboación e con iso gáñase un indicador adiantado de alta frecuencia e gran cobertura e, ademais, con representación de todos os sectores, incluídos aqueles en que hai maior presenza de pemes.

Como se comproba no Gráfico 2, a mellora da actividade real ten que ver coas menores perdas que se observaron nas exportacións no primeiro trimestre. As vendas interiores foran remontando no tramo final do ano pasado, pero entón aínda as exportacións estaban nunha fase moi negativa que se prolongaba case desde os primeiros meses do ano. No primeiro trimestre as exportacións seguiron perdendo posicións con respecto ao ano pasado, pero a menor ritmo, o que, canda unha certa estabilización das vendas interiores, permitiu que o resultado final nas vendas totais fóra o comentado.

Ao mesmo tempo que ocorría o repunte en termos reais, continuaron relaxandose as tensións de prezos. O Gráfico 4, en que se representan as taxas interanuais das vendas totais en termos nominais, mostra a drástica freada que se deu no segundo trimestre de 2023 (advirtase que, aínda que os Gráficos 1 e 2 teñen un perfil similar, as taxas do primeiro trimestre son moi diferentes). O resto do ano 2023 e o comezo do 2024, con algúns dos prezos caendo (en particular os enerxéticos), o crecemento das vendas nominais situouse arredor de cero. Como se sinalaba nunha entrada anterior desta newsletter en que se comentaba o peche de 2023, este magro resultado das vendas pode inducir a erro na interpretación da conxuntura ou que resulte paradoxal que os ingresos continúen medrando a bo ritmo (ata marzo un 7,5 %; ver o Informe Mensual de Recadación Tributaria ) con incrementos das vendas tan reducidos. A contradición explícase en canto ten en cóntase a caída ao mesmo tempo das compras. No Gráfico 4 figuran as dúas evolucións, a das vendas e a das compras, e a súa diferenza, o valor engadido. Como se pode ver, aínda que as vendas non ofrezan practicamente ningún aumento con respecto ao mesmo trimestre do ano pasado, o valor engadido si, algo superior ao 4 %. A tendencia, efectivamente, tamén é de progresiva moderación, sempre en termos nominais, pero a taxa é xa máis próxima ao que medraron a demanda e o consumo interior nestes primeiros compases de 2024.   

O panorama se completa coa información publicada no Observatorio de marxes empresariais. Os datos que se ofrecen neste portal permiten analizar a evolución do valor engadido e a súa descomposición en gastos de persoal e resultado bruto de explotación, por distintos tipos de empresas (sociedades e empresas persoais en estimación obxectiva), por actividades ou por diversas medidas (marxe con respecto a vendas ou con respecto a valor engadido). Os Gráficos 5 a 8 reúnen os resultados máis destacados.