Saltar ao contido principal

O flash de vendas interiores diarios

Desde a implantación do sistema de Subministración Inmediata de Información (SII) do IVE a mediados de 2017, os datos diarios de vendas que este proporciona convertéronse en peza clave do seguimento da conxuntura dentro do conxunto de información económica que ofrece a respecto diso a Axencia Tributaria. Foron un elemento fundamental nos momentos máis escuros do confinamento, cando as estatísticas clásicas non podían ofrecer respostas, pero tamén no seguimento diario da actividade semana a semana ou no análise de episodios concretos que requirían a existencia de datos inmediatos para entender os que estaba acontecendo. Así ocorreu, por exemplo, coa folga de transportistas, a DANA, ou o apagón.

Ao SII están acollidas unhas 70 mil empresas que, en principio, parece un número reducido de empresas, pero hai que ter en conta que as vendas destas empresas, as máis grandes do país, supoñen máis de dous terzos da facturación do total de empresas declarantes de IVE. Ademais, moitas delas venden directamente a un gran número de consumidores finais (pensese nas compañías eléctricas e de comunicacións) e todas elas relaciónanse con outras moitas pequenas e medianas empresas, de maneira que se poden desenvolver indicadores que dean idea da evolución do consumo de determinados produtos ou da situación das empresas non incluídas no SII (véxase neste sentido o Avance de Vendas Interiores en Grandes Empresas e Pemes ).

A gran vantaxe dos indicadores elaborados con información diaria é a súa proximidade á evolución máis recente da actividade. Pero, a cambio, hai que enfrontarse á enorme irregularidade dos datos. En todo indicador hai sinal e ruído e, canta maior sexa a frecuencia do dato, como no caso das vendas diarias, maiores son os efectos do ruído. Para eliminar ese inconveniente pódense utilizar distintas aproximacións. A máis simple é pasar o indicador a unha frecuencia maior, mensual ou trimestral. Isto permite ter un indicador adiantado da actividade que logo se vai a confirmar con outras medidas que tardan máis en coñecerse. Un exemplo é o que mostra o gráfico seguinte en que os datos diarios serven como adianto de por onde poden ir os indicadores mensuais e trimestrais  de vendas.

Vendas totais diarias, mensuais e trimestrais

Outra forma de limpar o ruído, que é a utilizada na publicación do informe semanal de vendas diarias, é atender á media móbil de 28 días. Lógrase ter unha visión máis clara do que realmente está acontecendo, evitando boa parte dos problemas derivados das peculiaridades do calendario, moito maiores nestes datos que en calquera outra frecuencia. Porén, con esa media, incluso corrixido de efectos deterministas, aínda non se acada un sinal tan inequívoca como se consegue nas series mensuais ou trimestrais cando, mediante técnicas estatísticas máis ou menos sofisticadas, calcúlase a ciclo-tendencia da serie. Comparando as dúas series en vermello dos dous gráficos seguintes extraídos, o primeiro, do informe semanal de vendas diarias e, o segundo, do informe mensual de Grandes Empresas, vese a diferenza.

Taxa interanual de datos corrixidos de efectos deterministas MM28 (%)

Vendas totais

Este panorama é ao que nos enfrontabamos ata fai ben pouco. Porén, nestes últimos anos produciuse un notable avance no coñecemento das series diarias que permitiu mellorar as técnicas de tratamento dos datos ata o punto de poder dicir nestes momentos que practicamente xa se pode traballar coas series diarias da mesma forma que antes se facía coas series mensuais. Neste proceso, en que participa a Axencia Tributaria a través da colaboración do seu Servizo de Estudos en distintos foros técnicos, é en que se inscribe a publicación do Flash de Vendas Interiores diarias.

Este novo informe complementa a información semanal de vendas diarias con dúas novidades: ten información das vendas interiores cun retardo de tan só unha semana (fronte ás dous do informe semanal completo) e estímase o sinal tendencial. Esta última permite unha mellor visualización da evolución subxacente das vendas e fai posible o cálculo das variacións de moi curto prazo (diferenzas interdiarias e semanais).

A publicación está composta por un informe que presenta o axuste das series para o total de ramas de actividade e para o total sen as ramas de comportamento máis volátil (en particular a electricidade). O axuste está baseado na representación dos compoñentes non observados (tendencia, estacionalidade, irregularidade) compatibles co modelo identificado e estimado para a serie diaria observada. Este enfoque é moi flexible xa que permite a consideración simultánea de varios compoñentes estacionais (semanais, mensuais e anuais) e unha representación debidamente adaptada para a presenza de frecuencias fraccionarias nalgún , ou algúns, dos compoñentes estacionais (por exemplo, a estacionalidade anual).

O resultado de todo iso é un sinal robusto da evolución subxacente das vendas interiores como se pode apreciar nos seguintes gráficos:

G3. Taxas interanuais (%) Datos mensuais

G4. Taxas interanuais (%) Datos diarios

G6. Ciclo - Tendencia (C-T) Diferenzas semestrais (%)